Wij-bos in De Groene Amsterdammer

Voedselbos Kiemkracht64; foto uit het artikel.

Het toonaangevende weekblad De Groene Amsterdammer heeft op 13 juli 2022 een artikel gepubliceerd over voedselbossen. Zij zijn ook langsgeweest bij Voedselbos Werelds en schrijven in hun artikel over het Wij-bos.

Wij-bos is een initiatief van Kleurrijk Groen, waarvoor Paul Dirven een stuk grond beschikbaar heeft gesteld in zijn Voedselbos Werelds. Op deze grond nodigt Bureau Wijland mensen van diverse (culturele) achtergronden uit om diverse bomen te planten. Voor meer informatie en terugblikken naar plantdagen, klik hier.

Het artikel “De opmars van het voedselbos – Een pawpaw tussen de kersen” vindt u hier.

Een greep uit het artikel:

Alle bomen hier hebben een verhaal.’ Qader Shafiq heeft met zijn Wij-bos twintig procent van het land van Dirven in beheer. In een lange strook langs het fietspad planten migranten hier vooral bomen uit hun thuisland. ‘Als je een boom plant, dan wortel je pas echt’, vindt hij. Het bos draagt bij aan het thuisgevoel, is zijn ervaring. ‘Als je de weg terug kunt vinden in het bos, dan vind je ook gemakkelijker je weg in de maatschappij.’

Sinds 2019 is er een honderdtal verschillende bomen en struiken geplant in het Wij-bos. Het slingerende pad begint bij een amandelboom en aan weerszijden ervan staan houten bankjes, waarop bezoekers van de zonsondergang kunnen genieten. ‘De jostabes is nog wat zuur, maar je kunt ’m al wel eten’, zegt Dirven terwijl hij zich een weg baant door het gras. Hij stopt bij een staak, waar een jonge, nog kleine ginkgo biloba tegenaan staat. ‘Ah, hij heeft het toch gered!’ Pas over twintig jaar zal deze Japanse notenboom zijn naar poep stinkende vruchten dragen. De bessen van de appelbesstruik, aangeplant in 2021 door de jonge nieuwkomers Asal uit Iran en Daniella uit Oeganda, laat hij nog hangen. ‘Die zijn pas rijp in augustus.’

De duurzaamheidsbeweging is vooral wit en vijftigplus, constateert Shafiq, die in het dagelijks leven directeur is van adviesbureau Wijland en initiatiefnemer van Kleurrijk Groen. ‘Maar mensen reageerden als door een wesp gestoken toen ik dat ook daadwerkelijk zei.’ Hij wil in de natuur mensen met verschillende achtergronden samenbrengen, bijvoorbeeld door het gezamenlijk beheer van een moestuin in het Land van Ooij, in de Ooijpolder bij Nijmegen. En in het Wij-bos. Kinderen van de Internationale Schakelklas (ISK), die nog maar kort in Nederland zijn, plantten bijvoorbeeld samen bomen met vertegenwoordigers van het COC. ‘Ik vind het belangrijk om dit soort verbindingen te maken.’

De samenleving kan een voorbeeld nemen aan het bos, vindt Dirven. ‘Net zoals verschillende bomen in een bos elkaar sterker maken, zo kunnen verschillende culturele achtergronden elkaar ook versterken.’ Een voedselbos is dan ook niet ‘eigen plant eerst’. ‘We willen een grote diversiteit, niet alleen aan bezoekers, maar ook aan soorten, zoals de kaki, witte moerbei, abrikoos en druivenstruik.’ Ook al wijzen sommige precieze bosbouwers het gebruik van exoten af. ‘Dat vind ik zo’n onzin’, reageert Dirven. ‘Alles wat wij hier in Nederland tegenwoordig eetbaar vinden, is van oorsprong exotisch.’

Paul Dirven vertelt over het voedselbos aan de genodigden, die later samen bomen hebben geplant. (5-11-2021)

Methodiek Kleurrijke Energieambassadeurs

Nederland staat voor de uitdaging om anders om te gaan met energieconsumptie. De verantwoordelijkheid voor deze uitdaging ligt niet alleen bij overheden, maar ook bij alle burgers.

Om burgers te informeren, activeren en betrekken bij de energietransitie heeft Bureau Wijland de cursus Kleurrijke Energieambassadeurs ontwikkeld, in samenwerking met gemeente Nijmegen, gemeente Arnhem, Provincie Gelderland, Klimaatverbond Nederland en Huis van Compassie. Sinds 2021 zijn er drie pilotcursussen uitgevoerd in Nijmegen en Arnhem. Er zijn zo’n 20 ambassadeurs opgeleid, die op dit moment in de praktijk bezig zijn om diverse doelgroepen te bereiken. Hun focus ligt op burgers met diverse (culturele) achtergronden, die nog niet bezig zijn met het energievraagstuk.

Energieambassadeurs organiseren bijvoorbeeld activiteiten zoals voorlichtingen, workshops, excursies, geven gevraagde of ongevraagde adviezen aan organisaties en overheden over energie en inclusie, en leggen verbindingen tussen mensen en organisaties in het energieveld. Zo vergroten zij de kennis over energie en energieconsumptie, motiveren zij tot duurzaam omgaan met energie, verkleinen zij de kloof tussen burgers en organisaties/overheden, bevorderen zij inclusieve inspraak in de energietransitie, en ondersteunen zij organisaties en overheden bij het bereiken van diverse doelgroepen in de samenleving.

Ten behoeve van de uitrol van dit concept in andere regio’s stelt Bureau Wijland de methodiek van de cursus Kleurrijke Energieambassadeurs beschikbaar. In dit document leest u meer over de inhoud, doelstellingen en resultaten van de cursus. Ook vormt het een handleiding waarmee u stapsgewijs door het proces wordt geleid van het opzetten en uitvoeren van een cursus Kleurrijke Energieambassadeurs.

Mocht u na het lezen de wens hebben om in uw regio of gemeente een cursus Kleurrijke Energieambassadeurs uit te rollen, dan biedt Bureau Wijland hierbij ondersteuning in drie vormen:

  1. Advies op maat. Wij denken met u mee en adviseren over de uitrol van een cursus in uw regio, aansluitend op uw wensen en de lokale werkelijkheid.
  2. Advies op maat en ondersteuning bij plan van aanpak. Wij denken mee en ondersteunen bij het totstandkomingsproces van de cursus, aansluitend bij uw wensen en de lokale werkelijkheid. De cursus wordt uitgevoerd door lokale organisaties.
  3. Planning en uitvoering door Bureau Wijland. Wij nemen u het werk uit handen: wij plannen en voeren uit.

Neem hiervoor a.u.b. contact met ons op.


Let op: op deze methodiek heerst auteursrecht. Gebruik, verspreiding en aanpassing van de methodiek of (delen van) de cursus dient in overleg te gebeuren met Bureau Wijland. Gebruik voor commerciële doeleinden is niet toegestaan.

Bij vragen kunt u contact opnemen met Jitske Broers via energie@bureauwijland.nl

Vacature stagiair(e) / vrijwillig(st)er Kleurrijk Groen

Programmaontwikkeling Kleurrijk Groen – Bureau Wijland

Bureau Wijland is een project- en adviesbureau op het gebied van diversiteit en duurzaamheid. Wij werken toe naar een duurzame verbinding tussen de verschillende groepen in de samenleving, en werken hiervoor met en voor overheden, organisaties en bedrijven.

Eén van de programma’s van Bureau Wijland is Kleurrijk Groen. Hiermee streven wij ernaar diverse gemeenschappen te betrekken bij duurzaamheid en natuur. Om dat te bereiken werken we nauw samen met leden van ons Netwerk Kleurrijk Groen en ondersteunen wij hun initiatieven in de wijken die een brug slaan tussen diversiteit en duurzaamheid. De leden van het netwerk werken enerzijds aan het informeren en bewust maken van hun achterban en anderzijds als adviseurs van diverse natuur- en milieuorganisaties.

Wij zijn op zoek naar een stagiair(e)/vrijwillig(st)er voor minimaal 16 uur per week. Start in september, of anders in overleg. Werkdagen en werktijden worden ook in overleg vastgesteld.

Als stagiair(e)/vrijwillig(st)er help je mee bij de ontwikkeling van Kleurrijk Groen en coördineer je het programma en alle andere voorkomende werkzaamheden, zoals overleg tussen leden van het netwerk

Wij vragen:

  • Kennis van en/of affiniteit met diversiteit en duurzaamheid;
  • Affiniteit met milieu en maatschappij gerelateerde vraagstukken;
  • Nieuwsgierigheid en cultuursensitieve houding;
  • Ambitie zich in de toekomst in te zetten voor sociale aspecten van duurzaamheid;
  • Communicatieve en organisatorische vaardigheden;
  • Ervaring in projectwerkzaamheden.

Wij bieden:

  • De kans om kennis te maken met diverse groepen met een migratieachtergrond in de regio;
  • Ervaring op te doen hoe bijgedragen kan worden aan het vergroten van betrokkenheid van kleurrijke groepen aan natuur, milieu en duurzaamheid;
  • Flexibele uren;
  • Kennismaking met een breed netwerk;
  • Kennis en ervaring op het gebied van projectmanagement;
  • Een werkplek in een inspirerende werkomgeving;
  • Een maandelijkse vergoeding;
  • Mogelijkheid om je te oriënteren in de diversiteit- en duurzaamheidssectoren.

Interesse of vragen?

Voor meer informatie kan je contact opnemen met Jitske Broers, projectcoördinator Kleurrijk Groen. Stuur je motivatiebrief en CV onder vermelding van ‘Vacature Kleurrijk Groen’ naar: kleurrijkgroen@bureauwijland.nl

Kleurrijk Groen bij Kennisatelier inclusieve energietransitie

Op 20 juni 2022 organiseerde Kennisplatform Inclusief Samenleven (KIS) een kennisatelier over het thema ‘inclusie in de energietransitie’. Betrokken personen en organisaties gingen met elkaar in gesprek om ervaringen te delen en samen tot vernieuwende oplossingen te komen.

Maisam Haydary en coördinator van Kleurrijk Groen Jitske Broers waren uitgenodigd om een presentatie te geven over de cursus Kleurrijke Energieambassadeurs. Met deze cursus leidt Bureau Wijland, in samenwerking met Klimaatverbond Nederland en andere organisaties, sleutelfiguren met verschillende achtergronden op tot ‘Energieambassadeurs’. Vanuit die rol gaan zij in hun wijk of stad aan de slag met het creëren van bewustwording, inspraak en betrokkenheid bij de transitie naar duurzame energie. Zij richten zich op de groepen in de samenleving die nog niet bezig zijn met duurzaamheid of energie.

Bureau Wijland heeft op dit moment drie cursussen Kleurrijke Energieambassadeurs georganiseerd (één in Nijmegen en twee in Arnhem). De opgeleide Energieambassadeurs hebben in beide steden activiteiten ondernomen zoals voorlichtingsbijeenkomsten, wijkgesprekken, of hulp bij energiebesparing in huis. Zij blijven zich inzetten om hun stadsgenoten warm te maken voor duurzaam omgaan met energie.

Bent u benieuwd wat er uit de gesprekken van het kennisatelier is gekomen? Lees dan het artikel op hun website: https://www.kis.nl/artikel/inclusieve-energietransitie-vraagt-om-lef-en-creatieve-oplossingen

Leergang Kleurrijk Groen

Op 24 juni jl. is de tweede leergang Kleurrijk Groen van Bureau Wijland succesvol afgesloten. De acht deelnemers kregen hun Certificaat ´Kleurrijk Groene Ambassadeur´ uitgereikt door de voorzitter van het bestuur van Wijland, de heer Wim Hompe.

De leergang is inmiddels in de wijde omgeving van Nijmegen maar ook daarbuiten een begrip. Via verschillende modules krijgen de deelnemers vaardigheden aangereikt om groene kennis om te zetten in groene invloed. Het doel van de leergang is de betrokkenheid bij natuur en duurzaamheid te verbreden onder meer groepen in de samenleving.

Ontstaansgeschiedenis

De aanleiding voor het opzetten van de Leergang was een conferentie in 2017 in aanloop van de prijs die Nijmegen in 2018 zou krijgen als ‘European Green Capital’. Qader Shafiq, aanwezig op deze conferentie ter voorbereiding op groene activiteiten, zag overwegend een eenzijdig samengesteld gezelschap dat geen weerspiegeling was van de diverse Nijmeegse samenleving. Daar wilde hij verandering in brengen. Eind 2017 organiseerde hij een Ontmoetingsconferentie op een boot op de Waal waar ruim 100 personen met diverse (migratie)achtergronden aanwezig waren. Hier gingen vertegenwoordigers van verschillende (migranten)groepen aan de slag met duurzaamheidsthema’s in werkgroepen. Daarmee was de basis gelegd voor de opdracht aan Bureau Wijland: Maak natuur en duurzaamheid inclusief! De logische stap die volgde was het opzetten van de Leergang Kleurrijk Groene Ambassadeurs om groene kennis omzetten in groene invloed.

Twee succesvolle leergangen

In het jaar dat Nijmegen Groene Hoofdstad van Europa was (2018), werd de eerste leergang georganiseerd. De 11 deelnemers hebben toen verschillende activiteiten georganiseerd om betrokkenheid bij natuur en duurzaamheid te verbreden. In de tweede leergang  hebben acht enthousiaste deelnemers kennis en vaardigheden via deskundige gastdocenten opgedaan om eveneens betrokkenheid bij duurzaamheid te verbreden onder meer groepen in de samenleving. Na de cursus zijn zij aan de slag gegaan met hun eigen ideeën voor een duurzame activiteit met een diverse doelgroep. In acht modules is aandacht besteed aan: strategische invloed en beïnvloedingsvaardigheden, afvalpreventie, duurzame mobiliteit, energie en energietransitie, inspiratie en motivatie, journalistieke tips, economie en duurzaamheid en de wereld van de bijen. Van de deelnemers wordt ook verwacht dat zij aan activiteiten meehelpen of zelf uitvoeren in relatie tot het doel van de leergang.

De eerste activiteiten zijn al uitgevoerd: een rondleiding in de botanische tuin van de Hortus Nijmegen voor een groep met verschillende achtergronden en een natuurwandeling rond het Wijchens Meer in combinatie met ecodye. Afgelopen vrijdag kregen de deelnemers aan de tweede leergang hun certificaat in Droom! van museum De Bastei. De deelnemers werden verwelkomd door de directeur van Bureau Wijland, Qader Shafiq, en de moderator van de leergang Henk Moeniralam. De certificaten werden uitgereikt door Wim Hompe, bestuursvoorzitter van Bureau Wijland.

Netwerk Kleurrijk Groen

De deelnemers van de leergang maken deel uit van het Netwerk Kleurrijk Groen. Een netwerk waarin mensen met diverse achtergronden meewerken aan projecten of zelf activiteiten opzetten die samenhangen met natuur, duurzaamheid en diversiteit. Als ‘Kleurrijk Groene Ambassadeur’ wordt van hen verwacht dat zij zich zullen inzetten om natuur en duurzaamheid inclusiever te maken.

Kleurrijk Groen stond in 2021 op nummer 14 in de lijst van de Trouw Top 100 meest duurzame initiatieven in Nederland. De activiteiten van het netwerk zorgen ervoor dat het netwerk steeds meer zichtbaar wordt onder brede lagen van de bevolking in de stad.


Eerste activiteit Leergang Kleurrijk Groen 2022

Onlangs is de tweede Leergang Kleurrijk Groen afgerond. De Leergang is opgezet door Bureau Wijland in Nijmegen. Doel hiervan is de betrokkenheid bij natuur en duurzaamheid te verbreden onder meer groepen in de samenleving. Van deelnemers aan de Leergang wordt verwacht dat zij een of meer activiteiten organiseren om deze betrokkenheid te verbreden.

Op 17 juni jl. werd op initiatief van de uit Djibouti afkomstige Awaleh Buuh een rondleiding verzorgd in de botanische tuin van de Hortus Nijmegen voor een groep met verschillende achtergronden. Dat gebeurde in samenwerking met vrijwilliger Cyril Hageman van de Hortus als gids. Na een korte algemene inleiding over historie, behoud en onderhoud van de tuin, liep de groep langs verschillende nagebootste landschappen in de tuin. Deze landschappen hebben ieder hun kenmerkende vegetatie.

Op bevlogen wijze vertelde de gids hoe er binnen deze vegetaties sprake is van plantengemeenschappen en ook van relaties tussen de aanwezige planten en dieren, zoals de bestuiving van planten en de symbiose tussen planten en schimmels. Naar analogie van de intentie van de Leergang merkte hij op: hoe meer individuen met verschillende achtergronden samenwerken in de natuur, des te groter onze kans is op een duurzame en leefbare wereld.

Terugblik Groen Doen

Het afgelopen jaar heeft Bureau Wijland negen wijkvergroeningsinitiatieven gefaciliteerd vanuit het project Groen Doen!

Zo zijn er o.a. insectenhotels gemaakt en plantenbakken aangelegd in Tolhuis, Malvert, en Wolfskuil, zijn er geveltuinen aangelegd in Bottendaal, wordt er een schoolplein vergroend in Hatertse Hei, en is er een workshop Syrisch koken gegeven in de Binder.

Wijkbewoners van diverse culturele achtergronden hebben initiatieven aangedragen en die gezamenlijk uitgevoerd. Hun projecten hebben geleid tot meer groen en sociale cohesie in de wijk, en verbinding tussen culturen.

Bureau Wijland en Kleurrijk Groen wil iedereen bedanken die mee heeft gewerkt aan Groen Doen! en wenst alle deelnemende projecten succes bij het vervolg.

Groen Doen was een samenwerking van Bureau Wijland met Stichting Green Challenges (nu Duurzaam aan de Waal), Lentekracht en Netwerk Kleurrijk Groen. Met Kleurrijk Groen willen wij onze verbindende activiteiten voor een groene en duurzame wereld voortzetten.

Bureau Wijland over klimaatongelijkheid bij het Duurzaamheidscafé

Op 22 maart 2022 heeft een debat over klimaat plaatsgevonden tijdens het Duurzaamheidscafé in LUX Nijmegen. Er kwamen vier thema’s aan de orde. Een van deze thema’s was klimaatongelijkheid. Onze voorzitter van Netwerk Kleurrijk Groen, Henk Moeniralam, heeft in een video toegelicht wat klimaatongelijkheid is. Daarvoor ging hij met Joyce Dijkstra van Beeldbrengers naar Wij-bos.

De video is gemaakt door Beeldbrengers in opdracht van het Duurzaamheidscafé Nijmegen. Wij-bos is een initiatief van Bureau Wijland in samenwerking met Voedselbos Werelds en Netwerk Kleurrijk Groen.

Voor meer over Wij-bos, zie de tag.

Terugblik boomplantdag met burgemeester Bruls

Op vrijdag 25 februari 2022 heeft Bureau Wijland een achtste boomplantdag gehouden in het Wij-bos. Met een gemengd gezelschap hebben wij 15 (fruit)bomen geplant. Burgemeester Bruls was aanwezig, tezamen met o.a. zeven leerlingen van een internationale schakelklas van het Pontem College, Afghaanse evacués uit Heumensoord, adviseur klimaatadaptatie van gemeente Nijmegen Ton Verhoeven, vrijwilligers van het project Shelter City en betrokkenen bij Kleurrijk Groen.

Met deze actie wil Bureau Wijland Nijmegenaren van diverse culturele achtergronden betrekken bij natuur en duurzaamheid. Op het terrein van Voedselbos Werelds heeft eigenaar Paul Dirven grond beschikbaar gesteld waar wij verschillende jonge bomen mogen planten, waaruit in de komende jaren een gemêleerd voedselbos ontstaat. De bomen staan symbool voor de verscheidenheid aan culturen en achtergronden onder de mensen in Nijmegen. Door samen een boom te planten, creëren de deelnemers een gedeelde en groene toekomst.

Burgemeester Bruls heeft samen met een jonge Eritrese Nijmegenaar een acacia geplant. Ook is er een kersenboom geplant ter nagedachtenis aan Hélène van der Sijp, in aanwezigheid van haar familie en vrienden. Hélène was actief lid van projectteam Shelter City Nijmegen en voorzitter van vrouwenrechtengroep Amnesty Nijmegen. We hebben stilgestaan bij haar overlijden en bij de situatie in Oekraïne, maar ook bij het geluk om in harmonie en vrede bomen te kunnen planten met een zeer divers gezelschap.

Burgemeester Bruls sprak enkele woorden over het erkennen van de verschillen tussen mensen, maar ook de overeenkomsten. “Ook al planten we nu verschillende soorten bomen, we zien meteen dat het allemaal bomen zijn.”

Na afloop werd er nagepraat onder het genot van koffie, thee en internationale hapjes. De aanwezigen kregen als dank een zakje bloemzaden mee naar huis.

Wij bedanken iedereen voor hun komst en bijdrage aan het Wij-bos!

Speciale dank aan Burgemeester Bruls, Paul Dirven van Voedselbos Werelds, Marcel Grote Punt van Pontem College, en Marijn van Lieshout voor het leveren van de bomen.

Hieronder vindt u enkele foto’s van de plantdag en het artikel dat is gepubliceerd in De Brug. Ook is er een video van de plantdag te vinden op ons youtubekanaal.

Terugblik Plantdag met leerlingen Pontem College

Op 9 december hebben wij 18 leerlingen van het Pontem College ontvangen in het Wij-bos. Het Pontem College heeft schakelklassen voor anderstalige scholieren, die sinds kort in Nederland zijn. In het kader van hun lessen over duurzaamheid en milieu, kwamen zij bij ons bomen planten.

Na een welkomstwoordje van Qader Shafiq begaven wij ons naar de plaats waar geplant ging worden, met de bomen, schoppen en kruiwagens compost in de hand. Daar vertelde Paul Dirven over het ontstaan van het Wij-bos. De leerlingen lieten zich niet afschrikken door de kou, en hebben met gebundelde krachten 14 bomen en struiken geplant!

Na afloop was er iets warms te drinken en iets lekkers (baklava en stroopwafels) voor de harde werkers.

Mooi om onze zevende plantdag met deze enthousiaste jonge mensen door te brengen. Over een aantal jaar kunnen de leerlingen de vruchten van hun zelfgeplante boom plukken!

Namens Qader en Jitske, dank aan de leerlingen, Paul Dirven, Marieke de Nooy en het Pontem College.