Verslag Pontem-excursies en 14e boomplantdag

23 september 2024, Land van Ooij
9 oktober 2024, Wij-bos Malden

Je talenten ontwikkelen, iets doen voor een ander en mensen ontmoeten buiten je eigen leefwereld. Dat zijn de doelstellingen van de Maatschappelijke Diensttijd die middelbare schoolleerlingen doen.

Bureau Wijland helpt daar graag aan mee. Daarom heeft Bureau Wijland in samenwerking met New Rootz en Pontem College twee excursies georganiseerd voor leerlingen van de internationale schakelklas. Beide excursies waren erop gericht om de leerlingen te laten zien hoe leuk en belangrijk de natuur om ons heen is, en ook de handen uit de mouwen te steken.

Op 23 september ging een groep van 16 leerlingen op excursie bij moestuinvereniging Land van Ooij. Onder leiding van landbouwexpert Amadou Sow en moestuinierder Dorien Kaaijk ontdekten zij wat er allemaal groeit in de tuinen, en leerden ze over het belang van biodiversiteit en gezond voedsel. En de leerlingen hebben niet stilgezeten: in vier klusrondes hebben zij o.a. de vijver gevuld, appelmoes gemaakt, een wilgenhut gevlochten, het pad onkruidvrij gemaakt en een composthoop verplaatst.

De tweede excursie vond op 9 oktober plaats. Deze keer bezochten 13 leerlingen Voedselbos Werelds voor een educatieve excursie en boomplanting. Zij werden rondgeleid door het jonge voedselbos door eigenaar Paul Dirven en lid van Netwerk Kleurrijk Groen Steve-Wonder. Ze leerden dat bomen eigenlijk veel ouder zijn dan ze dachten, proefden verse frambozen en duindoornbessen, en staken de handen uit de mouwen om eigenaar Paul te helpen met wat klussen op het land.

Steve-Wonder vertelde de kinderen waarom mensen bomen nodig hebben, en stelde ze voor de vraag waarom we vaak niet stilstaan bij alle bomen, planten en dieren die in oorlogen verloren gaan. Hij gaf hen de opdracht om hun bomen te planten met wensen voor vrede. Dat deden ze: samen met de andere gasten plantten zij daarna 17 fruitbomen in het Wij-bos, wat onderdeel is van Voedselbos Werelds. Dit was de 14de boomplantdag in het Wij-bos.

Excursies zoals deze zorgen ervoor dat jongeren vroeg in aanraking komen met verschillende thema’s in de samenleving. Zo kunnen zij zich oriënteren op carrièrepaden en andere mogelijkheden om iets te betekenen in de maatschappij. Wij hopen dat het belang van natuur en duurzaamheid tot hen is doorgedrongen en wensen de jongeren een vruchtbare toekomst!

Wij danken Kihoro Ngugi, Amadou Sow, Dorien Kaaijk, Paul Dirven, Steve-Wonder Amakpah, Land van Ooij, Voedselbos Werelds, Netwerk Kleurrijk Groen, New Rootz en Pontem College voor de mooie samenwerking.

Foto’s van 23 september Land van Ooij:

Foto’s van 9 oktober Wij-bos:

Di-Versgedicht Ishfarah Esseboom

Op festival Di-Vers 2024 sprak dichter en spoken word artiest Ishfarah Esseboom een speciaal Di-Versgedicht uit. Ishfarah heeft al drie jaar op rij opgetreden op Di-Vers, waardoor zij de kern van het festival goed in woorden wist te vatten.



Welkom op Di-Vers festival
een jaarlijks feest voor Iederal

Waar we bij elkaar komen om onszelf te zijn
én daar een plek voor hebben gevonden

waar de bloemen bloeien
de vruchten rijp
en de zon altijd schijnt

Waar alle verschillende talen die we spreken ons verbinden
En iedereens unieke creaties ons niet verbazen

Als de stad ons vasthoud binnen wetten en systemen
Laat het land van Ooij ons dwalen door de mazen

Waarin we een manier vinden om samen de eindstreep te halen
Voorsprong en achterstand gelijk

Op de Di-Vers gaat het niet meer om mooie verkooppraatjes of schijn
Het gaat om duurzaam en inclusief er voor elkaar zijn

Het gaat om iedereen neemt mee wat ie nodig heeft, of dat een schilderij is, muziek,
of een tafel met eten uit alle windstreken gedekt

Het gaat om het omarmen wat de natuur ons biedt
en delen van cultuur die iemand ooit misschien achterliet

Maar op een dag als deze op de kleurrijke rand tussen zomer en herfst
weer ruimte kreeg, hier op festival Di-Vers





Ook campusdichter Thijs Kersten maakte en gedicht over festival Di-Vers 2024. Dat leest u in het bericht hieronder.

Terugblik Festival Di-Vers 2024

Festival Di-Vers 2024

Op zaterdag 21 september 2024 vond de zesde editie van Festival Di-Vers plaats in de tuinen van Land van Ooij te Nijmegen.

Het festival staat in het teken van ontmoeting en verbinding tussen mensen, culturen en natuur. “Festival Di-Vers biedt mensen die onvrijwillig hun wortels kwijtraakten een vruchtbare plek waar nieuwe wortels kunnen groeien” aldus schrijver Abdelkader Benali, die het festival eerder al eens bezocht. Bezoekers konden genieten van ‘di-verse’ muziek, eten, verhalen, dans en meer uit alle windrichtingen. Ook waren er kramen van lokale duurzame en sociale organisaties.

Di-Vers 2024 werd geopend door Burgemeester van Nijmegen Hubert Bruls. Deze editie werd bovendien gewijd aan de herdenking van de bevrijding van Nijmegen. Het festival stond in het thema van 80 jaar vrijheid door middel van een speciaal programma. Zo werd er dialoog gehouden met schrijver Arnon Grunberg, wethouder Cilia Daemen, Amadou Sow en historicus Bart Janssen.

Verder op het programma stond een optreden van violiste Roza Ambrosius en gitarist In ‘t Hof, hip-hop en rap van hiphopplatform The Mansion, gedichten van Ishfarah Esseboom en een capoeiravoorstelling van Batuque Capoeira Nijmegen. Tango Noviomagus speelden prachtige muziek, de kinderen van Volya lieten Oekraïense dansen zien, Groep Meli verzorgde Turkse liedjes, DJ Lee liet iedereen dansen, en Thijs Kersten sloot het programma van het festival af een diezelfde dag geschreven ‘Di-Versgedicht’.

Kinderen konden hun hart ophalen door te jongleren met de Vasim Circus Space, kleipoppetjes te maken met Feilin Han of een workshop Capoeira te volgen.

Dit jaar hebben we 1000 bezoekers mogen verwelkomen. Een fantastische opkomst!

Hieronder vind u de aftermovie van het festival en enkele foto’s voor een sfeerimpressie. Ook kan u het Di-Versgedicht van Thijs Kersten en het gedicht van Ûltsje van Gorkum vinden, die beide zijn voorgedragen.

Festival Di-Vers is een initiatief van Bureau Wijland in samenwerking met Netwerk Kleurrijk Groen en Land van Ooij. Di-Vers heeft als doel om een brug te slaan tussen stad en natuur, om zoveel mogelijk mensen met diverse achtergronden te betrekken bij natuur en duurzaamheid.

Wij danken alle vrijwilligers, artiesten, organisaties en partners voor hun inzet en de fijne samenwerking. Dank aan Land van Ooij, Gemeente Nijmegen, IntoNijmegen, NXP en Groene Metropoolregio Arnhem-Nijmegen voor het mede mogelijk maken. En natuurlijk dank aan alle bezoekers die deze prachtige dag met ons hebben gedeeld. Tot volgend jaar!

Aftermovie Festival Di-Vers 2024

Video’s: Dion van Alem

Sfeerimpressie Festival Di-Vers 2024

Foto’s: Thibaud Glasman

Het programma:



Di-Versgedicht Thijs Kersten

Campusdichter Thijs Kersten was aanwezig op festival Di-Vers 2024. Hij heeft zijn ogen en oren goed de kost gegeven, en ter plekke een gedicht geschreven over het festival. Dat heeft hij ook op het podium opgedragen. Hieronder het resultaat:


Een ecosysteem bouwen
Thijs Kersten

Een ecosysteem staat op opbouw,
niet op roofbouw,
maar op diversiteit,
op duurzaamheid,
op vertrouwen.

Er was een boer die een polder zag
en dacht, daar ga ik vrede verbouwen
alsof het brandnetel is.

Dat nestelt zich op de kleinste plekken
en blijft dan, beklijft dan aan lichaam
en lijf,
het verbindt, bouwt banden,
zo begint dit gebied in verbondenheid.

Er was een boer die vrede verbouwt
in een brandnetel paradijs.
Tussen inheemse planten,
vlierbloesem, duizendblad, kleefkruid
voor mensen die naar buiten stappen,
zich uiten,
die een festival bouwen
waar je elkaar ontmoet in het groen,
niet alleen door di-vers te denken,
maar ook di-vers te doen.

Zo keerde hij het tij,
en hij nam jullie erbij
en hij nam mij erbij.

We bouwen het Land van Ooij om tot land van ooit en altijd,
vanaf start en binnenkomst iedereen beschermd
door een schild van gratis, deet-vrije spray,
beschermd en grensverleggend doen we weg met grenzen,
doen we mee.

We bouwen een land waar een internationale taal gesproken wordt,
in muziek, in dans,
in poëzie, in dialoog,
waar begrip altijd dichtbij ligt,
waar stralende stemmen schreeuwen
als vioolsnaren,
en accordeons,
waar we capoeira dansen op de dreun van
para na e
para na e, para na

waar we refreinen zingen als ley lem ley
en we schrijvers laten vluchten voor dansende mensen.

We bouwen ons heden op een plek
waar vrede uit de akkers groeit
waar wegen niet naar de stad,
maar naar de ander leiden,
en we niet door bemoeienis geleid worden,
maar door onverschilligheid,
en dat in de juiste zin van het woord,
waar je zwaait naar de ander,
waar je van Nijmegen houdt,
maar, zoals Arnon zegt,
vooral ook van jou.

We sluiten ons niet op achter driedubbel glas,
al is verduurzaming pure poëzie
(volgens Bram Schippers van de duurzaamheidsafdeling).
We kijken vanuit ons eigen dorpje
wereldwijd en internationaal,
sturen brieven naar dictators met Amnesty,
en zeggen zelfs dan nog ‘U.’
We laten vliegtuigen vliegen boven gitaarmuziek,
we delen alle ruimtes, van citadel tot grastuin tot trappenhuis,
we delen zelfs een tosti,
of je nou ketchup eet of op Forum stemt,
we vallen apart,
zodat we samen op kunnen staan,
we worden van individuele spelers
een orkest,
laten ons niet kisten,
bevrijden ons van misinformatie,
van oorlog,
van onbegrip,
we blijven ons bewust,
alsof alles nog om de hoek ligt.

Ons ecosysteem bouwt op opbouw.
We onderscheiden ons alleen nog met gezonde afstand,
spelen afvalscheiders bij het kraampje van de DAR,
bouwen een markt van wereldkeukens,
zo breed als een voedselbos,
omdat de afstand niet zo groot is als je denkt,
zolang je eerst jezelf,
dan de ander,
dan de rest kent.
We marcheren zij aan zij tot aan de Sunset March.


Imkerij-excursie Leergang Kleurrijk Groen 2024

Vast onderdeel van de Leergang Kleurrijk Groen van Bureau Wijland is een groene excursie. Deze keer ging de nieuwste lichting Kleurrijk Groene ambassadeurs op bezoek bij imkerij Immenhof in Heumen. 

Op 10 augustus jl. werden de deelnemers aan de Leergang bij de imkerij hartelijk ontvangen door imker Marcel Hallmans.

In zijn indrukwekkende inleiding kwam naar voren dat bijen een onmisbare functie vervullen voor natuur en mens. De bestuiving van gewassen in de natuur zorgt ervoor dat niet alleen de natuur in evenwicht blijft, maar ook dat de mens kan eten, leven en voortbestaan. De functie voor de natuur vervullen bijen al sinds hun bestaan, vele miljoenen jaren geleden.

Na zijn inleiding kregen de deelnemers een rondleiding op de imkerij om te zien hoe de darren (mannelijke bijen) in de bijenkasten het werk doen om de koningin te voeden honing te produceren. Zoals verwacht was dit voor nagenoeg alle deelnemers van de Leergang een bijzondere en educatieve belevenis.

Ook de theetuinen, de hangmattentuin en het houten heksenhuisje werden op het terrein van de imkerij bezocht. Hierna kreeg de groep de gelegenheid diverse honingdrankjes te proeven, speciaal gemaakt om bepaalde klachten of kwaaltjes te bestrijden.

De excursie werd afgesloten met een rondleiding in de prachtig ingerichte Balinese tuin van de imkerij waar ook een groepsfoto is gemaakt. 

Alle deelnemers van de Leergang Kleurrijk Groen 2024 die meededen aan de excursie bij imkerij Immenhof vonden de excursie zeer interessant en een leerzame ervaring. Een van de deelnemers merkte naderhand op : 

‘Het was een geweldige dag. Ik ben diep onder de indruk van wat Marcel allemaal tot stand heeft gebracht. Mijn dank is groot! ‘

Dertiende boomplantdag in het Wij-bos

Op 20 maart 2024 heeft Bureau Wijland de dertiende plantdag georganiseerd in Wij-bos. Zo’n 30 deelnemers met diverse achtergronden hebben verschillend werk verricht in het Wij-bos, zoals het planten van een Uiensoepboom, het aanplanten van een heg en het graven van een gat ten behoeve van een compoststapel. Onder de aanwezigen waren o.a. studenten van het ROC, Kameroense activiste Lobe, deelnemers aan de Leergang Kleurrijk Groen en Wij-bosambassadeur Ton Verhoeven.

20 maart was nationale boomfeestdag, een zeer gelegen moment om bomen te planten en in het Wij-bos te werken dus! Na een korte introductie van Henk Moeniralam werd er aandacht geschonken aan de Shelter City-gast Lobe en Wij-bosambassadeur van het eerste uur Ton Verhoeven.

Na deze introductie plantte Shelter City-gast Lobe samen met Maria uit Brazilië een uiensoepboom. Lobe strijdt in haar thuisland Kameroen voor het behoud van het regenwoud in het Congo-bekken. Zij sprak over het belang hiervan en wat het voor haar betekende om deze boom te planten.

Bij deze plantdag waren 15 studenten van het ROC Nijmegen aanwezig als onderdeel hun vak over Persoonlijk Burgerschap. Zij stelden enkele vragen aan Lobe over haar werk en reden voor bezoek aan Nederland.

Vervolgens gingen groepjes van 2 tot 4 mensen aan de slag in het Wij-bos. Deze groepjes werden zo divers mogelijk samengesteld en vulden een heg aan met krentenboompjes en groeven een gat voor compost. Alle aanwezigen hebben de handen flink uit de mouwen gestoken! En gelukkig hadden ze er goed weer bij.

Na het werk werden de boomplanters beloond met Turks brood, verschillende dips, dadels, Armeense koekjes, druiven, sap, koffie en thee.

Wij danken alle boomplanters, sprekers, en Paul Dirven van Voedselbos Werelds voor de prettige samenwerking. Wees welkom om het Wij-bos te bezoeken!


Over Wij-bos
De afgelopen jaren heeft Bureau Wijland hard gewerkt aan het aanplanten van een jong voedselbos, genaamd Wij-bos. Op het terrein van Voedselbos Werelds hebben wij met mensen van verschillende achtergronden verschillende soorten bomen en struiken geplant. Dit staat symbool voor een diverse en inclusieve samenleving en zal met de jaren uitgroeien tot een volwassen voedselbos waar veel te proeven en te beleven is.
Terugblikken naar eerdere plantdagen vindt u hier: https://www.bureauwijland.nl/?s=wij-bos


Kleurrijk Groen op regiocongres Groene Metropoolregio Arnhem-Nijmegen

Op het regiocongres van de Groene Metropoolregio Arnhem-Nijmegen (GMR) – regio Arnhem Nijmegen met de toepasselijke naam ‘50 tinten groen’ heeft Kleurrijk Groen een workshop georganiseerd. Samen met de aanwezigen dachten we na hoe zij vanuit hun functie kunnen werken aan inclusie van álle groepen in duurzaamheid.

Benieuwd hoe de workshop verliep? Lees hier het verslag: https://www.groenemetropoolregio.nl/actueel/gedeeld-groen-inclusie-in-duurzaamheid/

Natuurwerkdag Pontem College in Wij-bos

In het kader van de projectweek natuur organiseerden Bureau Wijland, Pontem College Nijmegen en Paul Dirven van Voedselbos Werelds een natuurwerkdag voor leerlingen in het Wij-bos op 29 november 2023.

De groep bestond uit 14 leerlingen van verschillende achtergronden. De leerlingen kregen een rondleiding met informatie over het voedselbos en biodiversiteit, en hebben daarna hun handen uit de mouwen gestoken. Ze hebben rozen geplant en een pad aangelegd.

(Foto van een eerdere boomplantdag)

Elfde boomplantdag in Wij-bos

Aftermovie gemaakt door Dion van Alem

Op 15 november 2023 heeft Bureau Wijland de elfde plantdag georganiseerd in Wij-bos. Een groep van 23 mensen van diverse achtergronden en leeftijden heeft de handen uit de mouwen gestoken en meer dan 40 bomen geplant.

Vanwege de naderende Internationale Dag van de Rechten van het Kind, stond deze plantdag in het teken van kinderrechten. Carla van Os, verdediger van kinderrechten, hield een toespraak over de relatie tussen kinderrechten en klimaat. Paul Dirven, eigenaar van het voedselbos, liet in dat kader de Anne Frank-boom zien (een nazaat van de echte). Als laatste spreker hield Angel Sulub, Shelter City-gast uit Mexico, een voordracht over de betekenis van bomen in de Mayaanse cultuur en de jaarlijkse tradities die daarbij horen. Hij sprak ook een gedicht uit in het Mayataan en het Spaans. Angel zet zich in voor het behoud van de Mayaanse leefgebieden, cultuur en identiteit voor de volgende generaties.

Ook familie en collega’s van Hans van Gestel waren aanwezig om een perenboom te planten voor hun onlangs overleden man, vader en collega.

In gemengde groepjes hebben de deelnemers verschillende fruitbomen geplant, rodebessenstruiken en eikenstekken gedoneerd door Betty Jacobi.

Na het werk werden de boomplanters beloond met warme soep, thee en Palestijnse hapjes van Falasten Moussa.

Wij danken alle boomplanters, sprekers, Falasten voor de heerlijke catering, en Paul en Aron van Voedselbos Werelds voor de prettige samenwerking.


Een naslagwerk van de toespraak van Carla van Os over kinderrechten en het klimaat, kunt u hieronder downloaden:


Over Wij-bos
De afgelopen jaren heeft Bureau Wijland hard gewerkt aan het aanplanten van een jong voedselbos, genaamd Wij-bos. Op het terrein van Voedselbos Werelds hebben wij met mensen van verschillende achtergronden verschillende soorten bomen en struiken geplant. Dit staat symbool voor een diverse en inclusieve samenleving en zal met de jaren uitgroeien tot een volwassen voedselbos waar veel te proeven en te beleven is.
Terugblikken naar eerdere plantdagen vindt u hier: https://www.bureauwijland.nl/?s=wij-bos

5 jaar European Green Capital – Interview Kleurrijk Groen

In 2018 is Nijmegen uitgeroepen tot European Green Capital. Een bijzondere titel die ervoor zorgde dat overal in de stad aandacht werd besteed aan natuur en duurzaamheid.

Het Green Capital-jaar betekende ook de start van Kleurrijk Groen. Er is een ontmoetingsconferentie gehouden, Netwerk Kleurrijk Groen is opgericht en niet veel later ging de eerste Leergang Kleurrijk Groen van start. In de tijd die volgde breidde Kleurrijk Groen zich uit en zijn er nog veel meer projecten gestart.

2018 is inmiddels vijf jaar geleden. De gemeente Nijmegen heeft daarom een magazine uitgebracht waarin ze terugblikt op alle groene activiteiten die er in de afgelopen 5 jaar zijn uitgevoerd. Ook Kleurrijk Groen komt erin voor. Op pagina 18 en 19 lees je een interview met Henk Moeniralam (oud-voorzitter van Netwerk Kleurrijk Groen) en Jitske Broers (programmacoördinator).

Dank aan de gemeente Nijmegen en op naar de volgende 5 jaar Kleurrijk Groen!

Download het hele magazine hier (in het Nederlands of Engels):